Bigos, nazywany często "królem polskich dań", to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań kuchni polskiej. Jest to potrawa, która łączy w sobie bogactwo smaków kapusty, różnych rodzajów mięs i grzybów, doprawionych aromatycznymi przyprawami. Tradycyjnie, bigos przygotowywano podczas polowań, wykorzystując mięso z upolowanej zwierzyny, a danie gotowano na wolnym ogniu przez wiele godzin.
W poniższym przepisie przedstawiam klasyczną wersję bigosu, który z każdym podgrzaniem staje się smaczniejszy. To idealne danie na zimowe dni, które rozgrzeje i zadowoli nawet najbardziej wymagających smakoszy.
Składniki
- 1 kg kapusty kiszonej
- 1 kg kapusty białej
- 500 g karkówki wieprzowej
- 300 g boczku wędzonego
- 300 g kiełbasy wędzonej (najlepiej podwawelskiej)
- 200 g wędzonych żeberek lub boczku
- 50 g suszonych grzybów (najlepiej borowików)
- 2 duże cebule
- 2 jabłka (najlepiej kwaśne, typu szara reneta)
- 2 suszone śliwki (opcjonalnie)
- 2 łyżki koncentratu pomidorowego
- 2 łyżki smalcu lub oleju
- 2-3 liście laurowe
- 4-5 ziaren ziela angielskiego
- 1 łyżeczka kminku
- 1/2 łyżeczki jałowca (opcjonalnie)
- 2 łyżki suszonego majeranku
- 1 szklanka czerwonego wina (opcjonalnie)
- Sól i pieprz do smaku
Przygotowanie
- Suszone grzyby namocz w zimnej wodzie na około 8 godzin lub przez noc. Po namoczeniu ugotuj je w tej samej wodzie do miękkości (około 20-30 minut), odcedź zachowując wywar, a grzyby posiekaj.
- Kapustę kiszoną odciśnij z nadmiaru soku. Jeśli jest bardzo kwaśna, możesz ją przepłukać wodą i odcisnąć. Posiekaj drobno.
- Kapustę białą poszatkuj drobno, usuń głąb.
- W dużym garnku zagotuj wodę, dodaj posiekaną kapustę białą, liście laurowe, ziele angielskie i gotuj na średnim ogniu przez około 30 minut do miękkości.
- W międzyczasie pokrój mięso (karkówkę, boczek, kiełbasę) w kostkę około 1-2 cm.
- Na dużej patelni rozgrzej smalec lub olej, dodaj pokrojoną w kostkę cebulę i smaż, aż się zeszkli.
- Dodaj karkówkę i boczek, smaż na średnim ogniu, aż mięso się lekko zarumieni.
- Do garnka z kapustą białą dodaj kapustę kiszoną, podsmażone mięso z cebulą, posiekane grzyby z wywarem, pokrojoną w kostkę kiełbasę i żeberka/wędzony boczek.
- Jabłka obierz, usuń gniazda nasienne i zetrzyj na tarce o grubych oczkach. Dodaj do bigosu.
- Jeśli używasz śliwek, pokrój je drobno i również dodaj do garnka.
- Dodaj koncentrat pomidorowy, kminek, jałowiec (jeśli używasz), majeranek oraz czerwone wino (opcjonalnie).
- Całość wymieszaj, dopraw solą i pieprzem do smaku, przykryj i gotuj na małym ogniu przez minimum 2 godziny, mieszając od czasu do czasu. Im dłużej bigos się gotuje, tym lepiej.
- Po ugotowaniu, bigos najlepiej odstawić na noc, a następnego dnia ponownie podgrzać. Z każdym podgrzaniem smak staje się głębszy i bogatszy.
- Podawaj gorący z pieczywem, najlepiej z chlebem żytnim na zakwasie.
Wskazówki i porady
- Bigos zyskuje na smaku z każdym podgrzaniem, dlatego warto przygotować go kilka dni przed planowanym podaniem.
- Możesz przechowywać bigos w lodówce przez 4-5 dni, a następnie zamrozić pozostałą część (wytrzyma w zamrażarce do 3 miesięcy).
- Dla bardziej wyrazistego smaku, możesz dodać kilka kropli sosu Worcestershire lub łyżkę musztardy.
- Jeśli lubisz ostrzejsze smaki, dodaj szczyptę chili lub pieprzu cayenne.
- Tradycyjnie do bigosu dodawano dziczyznę - jeśli masz dostęp, możesz użyć dzika, jelenia lub sarny zamiast części wieprzowiny.
- Bigos najlepiej gotować w garnku żeliwnym lub z grubym dnem, który równomiernie rozprowadza ciepło.
- W niektórych regionach Polski do bigosu dodaje się również miód, który równoważy kwaśny smak kapusty kiszonej.